Qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortunngorneq, qaratsap aalersorneqarnerata akornuteqalersimaneranik patsiseqarpoq. Nappaat taanna milittoornikkut puigortunngornermik imal. aap ingerlaarneranik patsiseqartumik puigortunngornermik aamma taaneqartarpoq.
Qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortunngornerup ersiutai inummiit inummut assigiinngillat qaratsallu immikkoortuisa sorliit sunnerneqarsimanerat apeqqutaasarluni. Puigortunngornermik Alzheimerimik nappaateqarnertut puiguttortoqalersinnaavoq, ukkassilluarsinnaajunnaartorqarsinnaavoq, oqaatsinik atuineq imal. aqqutissap naniniarnera ajornartorsiutinngorsinnaavoq. Nappaammik eqqugaasup timaata illuatungaa nukillulersinnaavoq nukillaarsinnaalluniluunniit, maluginiutit akornuteqalersinnaapput imal. isit takusinnaasaat annikillisinnaalluni. Sorusussuseqannginneq, kigaatsumik periuseqarneq imal. eqqarsartaatsikkut kigaallineq ersiutaapputtaaq nalinginnaasut. Pitsorlussineq, piumassuserinngisamik quisoorneq, taaqqumaneq nikallunganerlu ersiutaagajupput. Inuttaa attortiasilluni imal. qissasertarluni misigissutsikkut allanngorsinnaavoq.
Qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortungornerup ineriartortarnera allanngoraqaaq. Nappaat qaratsami taqqakkut milittoornermik aanaartoornermilluunniit patsiseqarpat, ersiutit tassanngaannaq takkuttarput. Piffissap sivisuup ingerlanerani arlaleriarluni qaratsami taqqakkut milittooraanni aanaartooraanniluunniit, ersiutit kigaatsumik ineriartussapput. Tassanngaannaq ajorsineq, qanoq innerup aalaakkaanera imal. kigaatsumik pitsannguumineq nikerarsinnaapput. Tamanna qaratsami taqaaqqat kigaatsumik milikkiartornerannik patsisaappat, nappaammut ersiutit kigaatsumik malunnanngiusattumillu ineriartussapput. Nappaatip sivisussusaa assigiinngiiaaqaaq.
Qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortungorneq, puigortunngornerit atugaanersaannut Alzheimerimut tulliuvoq. Qanorli atugaatiginera ersarissumik oqaatigineqarsinnaanngilaq. Qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortungorneq nammineq, puigornermik nappaatit 17%-rissagaat ilimagineqarpoq, qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortungornerit puigortunngornerullu Alzheimerip immikkoortuini assigiinngitsuni immaqa 8 %-it missigalugit. Danmarkimi inuit 6.400-it missaat qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/ milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortungornermik allamik ilaqanngitsumik nappaateqartut, immaqalu 3000-it allat nappaataat immikkoortunik allanik ilaqarnerat, ilisimatusartunit missingersorneqarpoqt.
Qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortungorneq arlalinnik patsiseqarsinnaavoq. Qaratsami taqqakkut milittoorneq patsisaagajunnerpaavoq. Ataasiaannarluniluunniit milittoorneq qaratsap immikkoortunik pingaarutilinnik eqquisimappat, puigornermik nappaateqalersitsisinnaavoq.
Qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortungornermut patsisaasut allat tassaapput:
Aarlerinaatit
Qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortunngorsinnaanermut aarlerinaatit, uummatikkut taqqatigullu nappaatinut assingupput:
Inooriaaserput aarlerinaatinut arlalinnut sunniuteqarmat; timigissarneq, peqqinnartunik nerineq tupatunnginnerlu pingaaruteqarput. Taakku uummatikkut taqqatigullu nappaateqalersinnaanermut qaratsamilu taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortunngorsinnaanermut aarlerinaat annikillisittarpaat. Diabetesimik nappaateqaraanni imal. aap taqqanut naqitsinera qaffasippat, nakorsarneqarnissaq pingaaruteqarluinnarpoq.
Qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortunammineq kingornuttagaanngilaq. Taama nappaateqalersinnaanermut aarlerinaatit ilaat ilaatigut kingornuttagaapput, inooriaatsimilli annertuumik sunnerneqartarlutik.
Qaratsami taqqakkut milittoorsimanerup/milittuungajassimanerup kingunerisaanik sianiutit akornuserneqarnerisigut puigortunngorneq ajorunnaarsinneqarsinnaanngilaq, nappaatilli ajornerulinnginnissaanut annertuumik iliuuseqartoqarsinnaavoq. Pitsaaliuineq aarlerinaatinut sammitinneqarpoq. Nakorsaq ass. aap taqqanut naqitsineranik nalimmasaammik aammullu imerpallassaammik nakorsaasiisinnaavoq, diabetes-imillu nappaateqartut nakorsarluagaassallutik. Peqqinnartunik nerisaqarnermut timigissarnermullu tunngatillugu iliuuseqarnissamut nakorsaq tapersersuisinnaavoq. Nakorsaanerit ilaat inuuneq naallugu ingerlassassaapput. Aarlerinaataasut assigiinngimmata pitsaaliunermut atatillugu nakorsaaneq inummiit inummut aamma assigiinngilaq.